De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) wil dat meer jongere kijkers naar NPO1 gaan kijken. “Nu is 80 procent van de kijkers ouder dan 50. Dat moet weer terug naar 70 procent”, zegt NPO-directeur Frans Klein in Nieuwsuur. Vandaag werd bekend dat vanaf volgend jaar de reguliere tv-uitzendingen van Andere Tijden worden geschrapt.

Online is een petitie gestart om de NPO op andere gedachten te brengen, die vrijdagavond een kleine 40.000 keer ondertekend was.

Klein denkt dat het belangrijk is om te vernieuwen om een jongere doelgroep aan te spreken. “We stoppen niet met Andere Tijden: we willen 6 tot 10 specials gaan uitzenden en we willen juist online een nieuwe geschiedenisomgeving met Andere Tijden gaan maken”, aldus Klein.

Het schrappen van de reguliere tv-uitzendingen is geen gevolg van bezuinigingen, zegt Klein desgevraagd. “Het is absoluut geen geldkwestie.” Klein wil wel graag meer jongere kijkers naar de tv trekken. “Wij willen vooral een betere balans in de programmering krijgen. De groep 20 tot 49 jaar bestaat uit 6 miljoen mensen, en de groep 50+’ers uit 5,5 miljoen mensen.”

‘Een zinloze discussie’

Hoogleraar Mediastudies Mark Deuze vindt dat het juist niet moet gaan over een jongere doelgroep weer naar tv laten kijken. “Jongeren, en dan bedoel ik iedereen onder de 45 jaar, die leven niet meer met de krant, radio, tv en internet. Zij leven ‘in de media’ waar al die vormen door elkaar heen lopen en we geen loyaliteit meer hebben aan een platform, een aanbieder of een programma”, zegt hij.

“De hele discussie over programma’s wel of niet uitzenden, dat is een heel 20e-eeuwse discussie. Die past volstrekt niet meer bij deze tijd. Daarom voelt het beleid van de NPO vaak alsof ze niet goed weten waar wij als Nederlanders op dit moment met media mee bezig zijn.”

Wat betreft Deuze zouden mediamakers en de NPO niet primair vanuit tv moeten denken, maar juist vanuit een combinatie van al die nieuwe mediavormen. “Ik moet mijn eerstejaars tegenwoordig uitleggen wat tv is, want dat kennen ze niet meer. Dat betekent niet dat het uitsterft, want alle mediavormen blijven bestaan. Maar als je je als maker of omroep alleen richt op televisie, dan ben je je eigen graf aan het graven.”

Journalistiek of amusement

Klein zegt dat het in ieder geval niet zo is dat de NPO bezig is met een transitie waarbij er minder educatieve, informatieve en journalistieke programma’s geprogrammeerd worden, en meer amusement.

“Vijftig procent geven we nu aan informatieve programma’s uit. Ook in dat segment moeten we vernieuwen en veranderen. We moeten de mix van de doelgroepen die we willen bereiken goed krijgen, en dat is waar we nu mee bezig zijn”, zegt hij.

De politie heeft een 21-jarige man uit Amsterdam opgepakt voor een serie explosies in Rotterdam, afgelopen week. In de nacht van 4 op 5 mei waren een Feyenoord-café en een portiek van een woning doelwit, afgelopen nacht waren er explosies bij wederom een Feyenoord-café en in twee portieken. Dat meldt de politie.

Bij de explosies vielen geen gewonden, maar de schade was groot. De politie zegt dat onderzocht wordt wat het motief is geweest van de verdachte. “Het onderzoek naar deze reeks explosies gaat dan ook onverminderd verder”, meldt de politie.

Meerdere aanhoudingen worden niet uitgesloten.

Zwangere vrouwen kregen eerst het advies om zich pas na hun bevalling te laten vaccineren, sinds vorige week adviseert het RIVM dat al tijdens de zwangerschap te doen en nu wil demissionair minister De Jonge weten of dat ook met voorrang zou moeten gebeuren. Wat ligt daaraan ten grondslag en waarom willen zwangeren wel of geen prik?

In Nederland zijn tot nu toe 417 zwangere vrouwen in het ziekenhuis opgenomen geweest, van wie 36 op de IC, blijkt uit cijfers van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Het merendeel van die IC-patiënten had onderliggend lijden.

Zwangere coronapatiënten lopen 2,5 keer zoveel risico om op de IC terecht te komen als niet-zwangere patiënten van dezelfde leeftijd. Tot die conclusie komen Nederlandse onderzoekers in een studie die nog niet door vakgenoten is beoordeeld, maar volgens de NVOG binnenkort wordt gepubliceerd in een Brits vakblad.

De Jonge wil weten hoe dit zit en vraagt het RIVM om na te gaan of zwangere vrouwen meer risico lopen op een ernstig ziektebeloop door corona “en als dat zo is, of dat aanleiding geeft om hen met prioriteit te vaccineren”.

In isolatie bevallen

Hoogleraar Verloskunde aan het UMC Utrecht Kitty Bloemenkamp zou daar voor zijn. “Ik hoop dat ook de jongere mensen snel aan de beurt zijn en dat zwangeren daarbij voorrang krijgen.” Bij zwangeren met een ernstiger ziekteverloop ziet ze longontstekingen en longembolieën. En ze moeten als het zo ver is, in isolatie gaan bevallen.

“De partner mag daar gelukkig wel bij zijn, maar niet meer mensen. Dat is al best ingewikkeld voor veel vrouwen en hun partners. En als je echt ziek bent en je bent heel kortademig, is het heel moeilijk.”

Voor de heel kleine groep die op de IC terechtkomt, is het dramatisch, zegt Bloemenkamp. “Het kan zijn dat je beademd moet gaan worden. Na 28 weken zwangerschap moet het kind dan eerst geboren worden. Dus wordt de zwangere eerst geïntubeerd en krijgt ze aansluitend een keizersnede. Dan word je een tijd later weer wakker en dan ben je moeder. Zo wil je dat niet.”

Begin dit jaar kregen de meeste zwangere vrouwen het advies te wachten met het vaccin tot na de geboorte. Alleen vrouwen met onderliggend lijden of werkzaam in de zorg werd aangeraden een prik te halen.

Na een Amerikaans onderzoek onder 90.000 zwangeren die mRNA-vaccins kregen (zoals Pfizer of Moderna) en bij wie geen ernstige bijwerkingen werden gemeld, adviseerde het RIVM aan alle zwangeren om zich, als zij een oproep krijgen, juist wel te laten vaccineren.

Effect op baby onbekend

Het effect van een vaccinatie op de ongeboren baby is nog niet bekend. Christianne de Groot, hoogleraar Gynaecologie en Verloskunde aan het UMC Amsterdam en bestuurslid van de NVOG, verwacht geen langetermijneffect. “Maar dat weten we nog niet.”

Zo’n effect verwacht ze niet vanwege de werking van de mRNA-vaccins. Daarbij wordt een stukje genetisch materiaal van het coronavirus verpakt in een vetbolletje ingespoten, de ontvanger maakt daar antistoffen voor aan en breekt het bolletje weer af.

“Het zou kunnen dat het kind beschermd is. In het Amerikaanse onderzoek werden in een paar gevallen antistoffen aangetroffen bij het kind. Dat zou juist een heel mooi effect zijn. Wij gaan onderzoeken of dat zo is, via het navelstrengbloed van gevaccineerde zorgmedewerkers die zijn bevallen.”

Deze vrouwen willen wel/niet

Iris Pluim is 22 weken zwanger en is begin september uitgerekend. In november heeft ze corona gehad. “Mijn antistoffen lopen nu zo’n beetje af. Maar ik wil wachten met me laten vaccineren totdat ik ben bevallen.”

Dat wil ze vanwege de nog onbekende langetermijneffecten. “Die kinderen uit het onderzoek zijn allemaal nog niet geboren of net geboren. Je hebt nog geen bewijs voor als het kind ouder is. En ik ben gezond en fit en heb geen onderliggend lijden.”

Simone Doreleijers wil wel tijdens haar zwangerschap geprikt worden. “Ik ben niet bang om corona te krijgen en denk dat de kans klein is dat ik op de IC terechtkom, maar ik word liever niet ziek. Áls je er terechtkomt, kunnen er negatieve gevolgen voor de baby zijn, zoals vroeggeboorte.”

Ze is nu 12 weken zwanger en wil nog niet in het eerste trimester geprikt worden. “Omdat dan alles in de basis wordt aangelegd en als er dan iets misgaat, gaat het ook goed mis.” Maar over eventuele negatieve gevolgen voor haar baby maakt ze zich geen zorgen.

“Ik schat het risico nihil in als je kijkt naar hoe het vaccin werkt. Als ik antistoffen heb, heeft de baby die ook want die gaan door de placenta heen. Dus misschien is het juist een voordeel.”

De PRAC, de veiligheidscommissie van het Europese geneesmiddelenbureau (EMA), raadt aan de bijsluiter van het Pfizer-vaccin aan te passen. Volgens de beoordelaar kan dat vaccin mogelijk zwellingen veroorzaken bij mensen met fillers in het gezicht, bijvoorbeeld in de lippen of het voorhoofd. Daarom wil de commissie dat dit als bijwerking in de bijsluiter wordt toegevoegd.

Volgens de PRAC is er op zijn minst “een redelijke mogelijkheid van een oorzakelijk verband” tussen het vaccin en meldingen van zwelling in het gezicht bij mensen met fillers. De voordelen van het vaccin blijven volgens de commissie “onveranderd” opwegen tegen de risico’s.

Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen laat in een reactie aan de NOS weten dat zorgverleners in een brief worden bijgepraat over de nieuwe bijwerking.

Eerder waarschuwden cosmetische artsen al voor een allergische reactie bij mensen met fillers na een vaccinatie met Moderna. Volgens de artsen zouden er roodheid en zwellingen kunnen optreden. Het gaat volgens hen om niet-ernstige bijwerkingen, die goed te behandelen zijn. “Deze reactie komt doordat het immuunsysteem actiever wordt door de vaccinatie en reageert tegen het lichaamsvreemde materiaal, de filler”, is te lezen in het artsenvakblad Medisch Contact.

Hoe vaak de mogelijke bijwerking nu bij beide vaccins is opgetreden, is niet duidelijk. Het advies van de Amerikaanse autoriteiten aan artsen is om geen fillerbehandelingen uit te voeren in de twee weken na de tweede prik met het Moderna-vaccin. Ook in de twee weken voor een vaccinatie met Moderna is het beter om geen fillerbehandeling te ondergaan.

Fillers steeds populairder

Vorig jaar zomer werd bekend dat steeds meer jongeren kiezen voor deze cosmetische ingrepen, zoals het inspuiten met van fillers. Op die toegenomen vraag spelen ook bedrijven in die niet beschikken over de juiste papieren.

NOS Stories ging vorig jaar undercover bij bedrijven die lipfillers aanbieden zonder daarbij de regels te volgen:

Als het kabinet niet binnen korte tijd laat weten hoe het de zelf opgelegde klimaatdoelen gaat halen, stapt klimaatorganisatie Urgenda opnieuw naar de rechter. Dat bevestigt Urgenda-directeur Marjan Minnesma na berichtgeving van Nu.nl en de Volkskrant. “Het moment dat we een dwangsom gaan eisen komt dichterbij”, stelt zij.

Minnesma wil zo snel mogelijk in gesprek met premier Rutte omdat de kans “zeer groot” is dat Nederland dit jaar de doelen niet haalt. Dat laatste blijkt volgens Minnesma uit een analyse van adviesbureau Kalavasta, dat in opdracht van Urgenda berekent hoe het met de uitstoot gaat.

Nederland dreigt dit jaar tussen de 5 en 12 megaton meer dan de toegestane 166 megaton broeikasgassen uit te stoten. Op hoeveel dit precies uitkomt is van meerdere factoren afhankelijk, bijvoorbeeld van de temperatuur in de winter. Ter vergelijking: het sluiten van de Hemwegcentrale Amsterdam levert ‘maar’ 1,7 megaton op.

“Ik wil eerst een gesprek met Rutte”, zegt Minnesma tegen de NOS. “Als ik uit dat gesprek geen bevredigend antwoord krijg, ga ik naar de rechter.” Een vonnis van de rechtbank in een eerdere Urgenda-zaak schreef voor dat het Rijk moet zorgen dat Nederland per 2020 minimaal 25 procent minder broeikasgassen uitstoot dan in 1990.

‘Klimaat moet op de prioriteitenlijst van nieuwe kabinet’

Dankzij de pandemie, een warme winter en een lage gasprijs haalde Nederland dat doel vorig jaar bijna. Uit voorlopige cijfers van het CBS uit maart bleek dat Nederland vorig jaar 24,5 procent minder CO2-uitstoot had. Maar dit jaar gaat dat bij lange na niet lukken, waarschuwt Minnesma.

Zij vindt dat Nederland een voorbeeld moet nemen aan Duitsland. Een week nadat de rechter oordeelde dat de Duitse klimaatwet deels ongrondwettelijk was, kwam de Duitse regering met een nieuw plan om de doelen fors te verhogen. Het land wil in 2030 65 procent minder broeikasgassen uitstoten dan in 1990, maakte de regering eerder deze week bekend.

Minnesma wijst erop dat de Nederlandse regering veel trager reageert: zo volgde al een uitspraak van de rechtbank, het gerechtshof en de Hoge Raad. “We hebben de mond vol van onze goede rechtsstaat, maar dit wordt al jaren genegeerd.”

De Urgenda-directeur wil dat de klimaatdoelen bovenaan het prioriteitenlijstje van het volgende kabinet komen. “Door corona waren de klimaatdoelen nauwelijks onderwerp van gesprek, maar de gevolgen van klimaatverandering zijn vele maler groter dan die van corona. Dat is de boodschap die Rutte moet gaan vertellen”, stelt Minnesma.